Στο αρχαίο ορυχείο της Μήλου

Μήλος. Το αρχαίο ρωμαϊκό θέατρο.
Αρχείο Τροφοσυλέκτη

Οι πρώτες σταγόνες βροχής έπεφταν ρυθμικά πάνω στη στέγη του  Lada-Niva, που σκαρφάλωνε σαν γερμανικό τανκ στις πλαγιές του απόκρημνου λόφου. Λίγα μέτρα από την έξοδο του Αδάμαντα κατευθυνθήκαμε προς τα Νύχια, την περιοχή του αρχαίου ορυχείου. Με τον Αντώνη, τον Μήλιο, οδηγό και ξεναγό, με τα μάτια του επισκέπτη εξερευνούσα το τοπίο. Από μακριά: υπήνεμο λιμάνι, σταχτιά φουσκωμένη θάλασσα, μικροί οικισμοί, φουντωμένες συκιές, ξερολιθιές, ένα καράβι έσχιζε στα δύο το θαλάσσιο πέρασμα, μικροί σιταρώνες που ανατρίχιαζαν από το αεράκι που έφερνε τη βροχή. Από κοντά: όλων των ειδών τα πετεινά του ουρανού πετάγονταν μέσα από τους θάμνους. Είδα κότσυφες, πολύχρωμα καρδερινάκια, φλώρους, αμπελοπούλια. Ο Αντώνης σάστισε καθώς μέτρησα πάνω από δέκα είδη χορταρικών και βοτάνων: χαμομήλι, φασκόμηλο, ανθισμένο θρούμπι, θυμάρι, πράσινοι μίσχοι ρίγανης, σπαθόχορτο, σχίνα, ραδίκια με δαντελωτά φύλα, αγριομάρουλα, μολόχες, ρύκια. 

Φτάσαμε στην κορυφή. Κατεβήκαμε από το αυτοκίνητο. Πάτησα πάνω σ' ένα τάπητα από υγρές, μαύρες, στιλπνές πέτρες. Ήταν οψιδιανοί ή οψιανοί. Λίθοι που τους χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι της παλαιολιθικής και νεολιθικής εποχής για να κατασκευάζουν λεπίδια, αιχμές για τα βέλη τους, μαχαίρια. Έσφιξα την πέτρα μέσα στο χέρι μου, ήταν ζεστή, αιχμηρή, δεν θύμιζε καθόλου τη λειάδα από τα βότσαλα της θάλασσας. Ήταν φτιαγμένη από τη λάβα, που έβγαινε από τα έγκατα της γης, καθώς μούγκριζε και σειόταν η θάλασσα και οι άνθρωποι έτρεχαν να κρυφτούν τρομαγμένοι από την έκρηξη του ηφαιστείου.

Στα ίχνη μιας ιστορίας που δεν είναι αδιατάραχη: αρχαία μονοπάτια, ακροπόλεις, οικισμοί, τείχη, ρωμαϊκό θέατρο, πρωτοχριστιανικές κατακόμβες. 

Η ιστορία της Μήλου είναι σήμερα περισσότερο επίκαιρη από ποτέ, καθώς το νησί σύμφωνα με τον Θουκυδίδη δοκίμασε "το δίκαιο του ισχυροτέρου" κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου και την ουτοπική επίκληση της ουδετερότητας.